Knolvoet
Knolvoet is zéér moeilijk te bestrijden. Mede door de groeiende vraag naar allerhande koolsoorten en het steeds populairder worden van bepaalde soorten zoals broccoli, Chinese kool, koolrabi … Maakt dat er intenser gekweekt wordt op dezelfde percelen, zonder vruchtafwisseling, waardoor deze besmet raken met deze grondschimmel en dit voor vele jaren. De ziekte is alom verspreid (wereldwijd), dit al meerdere eeuwen (15e eeuw) en belaagt de kruisbloemigen maar bovenal de koolgewassen. Het gezegde “groeien als kool” is zeker niet toepasselijk als we met de schimmel geconfronteerd worden.
Leefwijze van de schimmel
Knolvoet (Plasmodiophora brassicae) is een slijmzwam met een uitgesproken ziektebeeld, zodat verwarring met andere ziekten uitgesloten is. De schimmel is alleen terug te vinden bij de familie van de kruisbloemigen en meer in het bijzonder bij het geslacht « Brassica » waartoe de koolgewassen behoren. Planten waarop de ziekte gedijt en zich thuis voelt worden « waardplanten » genoemd. Op de wortels van deze planten gaan rustsporen kiemen (= primitieve schimmelzaden) bij een grondtemperatuur van minimum 12° C. Hoe hoger de grondtemperatuur, hoe vlugger en sneller de aantasting. Daarom is de ziekte ook minder uitgesproken bij vroege of late teelt. Na de kieming ontstaan er « zwemsporen » die door watergift of regen naar de wortels van de kolen « zwemmen », binnendringen in wortelscheurtjes en zich vermeerderen. Door celdeling ontstaan de typische gezwellen op koolwortels. Na enige tijd gaan deze knolvormige aanwas rotten, de schimmel blijft achter in de grond en er komen nieuwe rustsporen. Bij de volgende teelt op hetzelfde perceel slaat de schimmel opnieuw toe! Ook op onkruiden die tot de familie der kruisbloemigen behoren blijft de schimmel voortleven (herdertasje, akkerkers, pinksterbloem …).
Ziektebeeld
- aangetaste wortels van kolen zwellen op tot grote knollen (soms een sinaasappel dik) die in een later stadium rotten
- de bladeren van vooral oudere planten worden slap bij warm weer: dit komt omdat de zieke wortels onvoldoende water kunnen opnemen.
- de bladeren vertonen een typische, loodachtige verkleuring
- aangetaste planten groeien minder en geven geen volwassen planten
- wanneer de plant uit de grond wordt getrokken ziet men op de wortels van de kool knolvorming die meestal onregelmatig van vorm is
Oorzaak
- gebrek aan vruchtwisseling, steeds kolen of andere kruisbloemigen kweken op hetzelfde perceel
- op grond met een hoge zuurtegraad (pH) komt de ziekte vaker voor: 5,8 pH is ideaal voor kieming van de sporen, pH boven de 7,2 verminderd de infectie
- koolplanten raken vaker besmet op lichte dan op zware gronden
- hoe vochtiger de grond hoe groter het besmettingsgevaar
- verspreiding van de ziekte kan ook door machines, besmet plantgoed , besmette compostgrond, stalmest van aangetast koolvoeder en de al eerder geciteerde onkruiden
- bodeminsecten (regenworm) kunnen de schimmel verplaatsen
Is er een remedie?
De beste remedie is uiteraard voorkomen. Krijgt de schimmel toch een kans dan kan men volgende punten in acht nemen:
- op besmette grond gedurende zeven jaar geen kolen of andere kruisbloemige planten (Arabis, Alyssum, Iberis …) kweken. Ook de hierboven geciteerde onkruiden vermijden. Zorgen voor vruchtafwisseling is de boodschap
- de zuurtegraad (pH) van de grond verhogen met kalkhoudende meststoffen of met gebluste kalk, kalkcyanamide, overbekalking kan wel leiden tot gebreksziekten bij bepaalde gewassen!
- best op zware, niet te natte grond kweken
- steeds gezonde planten kopen